Chlapanie farb UV – przyczyny i jak mu zapobiegać?
Liczne zalety farb UV, takie jak wysokie kontrasty i nasycone kolory, sprawiły, że stały się one ulubionym rodzajem farb stosowanych przez drukarzy. Niestety, zjawisko potocznie znane jako „chlapanie” lub „plucie”, które pojawia się głównie przy druku farbami UV, pozostaje problemem wielu drukarń. Chlapanie farb UV (eng. UV spitting) to niekontrolowane rozpryskiwanie farby UV, co skutkuje powstawaniem plam i smug na podłożu drukowym. Zjawisko to wpływa negatywnie na jakość druku, generując zbędne odpady i straty produkcyjne. W poniższym artykule omówimy czynniki, które wywołują problem spitting’u farb UV oraz jak można temu przeciwdziałać.
Co powoduje chlapanie farb UV?
Przyczyną tego problemu jest nieodpowiednie ciśnienie w układzie farbowym, które prowadzi do niestabilnego przepływu farby. To z kolei powodowane jest przez szereg czynników. Na przestrzeni lat przeprowadzono wiele badań, ale nie otrzymano jednoznacznej odpowiedzi jaka jest przyczyna tego zjawiska.
Może to być lepkość farb UV nawet od 5 do 7 razy większa niż farb wodorozcieńczalnych lub rozpuszczalnikowych.
Innym czynnikiem jest tiksotropowa natura farb UV. Lepkość farb UV zmniejsza się, gdy jest poddana naprężaniu. Naprężenie ma zastosowanie w odniesieniu do farby, gdy wchodzi ona w kontakt z listwą raklową.
Efekt chlapania farb UV widoczny na wydruku
Zrozumienie potencjalnych czynników przyczyniających się do chlapania pomoże znaleźć rozwiązanie tego kosztownego problemu.
Główne czynniki przyczyniające się do chlapania farb UV to:
- Wysoka lepkość farby (1000–1900 cP),
- Prędkość druku powyżej 100 m/min,
- Źle dobrana listwa raklowa – grubość, rodzaj zakończenia, typ stali etc.,
- Źle dobrany aniloks – liniatura, pojemność, typ siatki rastrowej,
- Nieprawidłowy montaż listwy raklowej w komorze,
- Zmiana lepkości farby i prędkości druku często jest nieuzasadniona ekonomicznie, ale zmiana typu listwy raklowej i aniloksu już tak, i jest to dużo efektywniejszy sposób zapobiegania i eliminowania chlapania farb UV.
Listwa raklowa
Kąt i docisk – zalecane kąty kontaktu listwy dla druku fleksograficznego mieszczą się między 25° a 60° z optymalnym kątem około 30° dla komór raklowych i wyższym dla systemów otwartych. Kąty kontaktu poniżej 30° nie są wydajne i mogą zostawiać trochę farby powierzchniowej na aniloksie, co może przyczyniać się do chlapania. Dla farb UV, kąt kontaktu powinien wynosić przynajmniej 30° lub więcej, by zminimalizować chlapanie, ponieważ wyższy kąt lepiej opiera się odchyleniu.
Zbyt duży docisk listwy zmniejsza jej kąt nachylenia, który spowoduje podobny efekt.
Grubość – podstawową zasadą we fleksografii jest zawsze stosowanie najcieńszej
z możliwych listew raklowych. Jednak przy farbach o dużej lepkości zazwyczaj stosuje się grubsze listwy, ponieważ lepiej opierają się odginaniu, minimalizując chlapanie. Używanie ich w druku może jednak pogorszyć jakość, ponieważ grubsza listwa może mniej dokładnie zgarnąć farbę, co wpłynie negatywnie na przejścia tonalne.
W odpowiedzi na te potrzeby opracowano listwy, które są grubsze u podstawy, w celu zmniejszenia kąta odchylenia. Dzięki usztywnieniu podstawy listwy utrzymuje ona swą pozycję, umożliwiając odpowiednie dozowanie farby i lepiej przeciwstawiając się wyporowi farb UV.
Takim rozwiązaniem jest ostrze Eliminator od Swedev – kątowa część zgarniająca o znacznie niższym kącie – 2°, co powoduje dodatkowe usztywnienie części zgarniającej, zachowując jednocześnie cienkie zakończenie, zbliżone do lameli, które zapewnia wysoką jakość druku. Na podstawie wielu testów przeprowadzonych w drukarniach, większość przypadków udało się wyeliminować stosując nierdzewną listwę raklową MicroNox II o grubości 0,25 mm z zakończeniem ostrza dwustopniowym typu Eliminator.
Zakończenie ostrza 2° typu Eliminator od Swedev
Aniloks
Większość używanych obecnie wałków rastrowych ma siatki heksagonalne pod kątem 60°. Jednak z powodu ograniczeń w uwalnianiu farby z heksagonalnej siatki 60° na rynku pojawiły się siatki o wydłużonym kałamarzyku. Wydłużony kałamarz heksagonalny jest znacznie lepszy w uwalnianiu farby i przenoszeniu, dlatego stał się ulubionym wyborem wielu drukarzy.
Klasyczna siatka rastrowa 60°o strukturze plastra miodu
Jednak w obydwu typach grawerowania stworzony wzór jest zamknięty. Ponieważ te kałamarzyki nie są połączone, farba nie może przepływać po powierzchni grawerowanego aniloksu, gdy ten się obraca, i jedyna droga jej wyjścia na zewnątrz wiedzie w górę. Zastosowanie struktur kanałowych okazuje się skutecznym sposobem wyeliminowania chlapania i jego zapobiegania.
Siatka rastrowa MaxFlo+ od Cheshire Anilox Technology o strukturze półprzepływowej z wydłużonymi kałamarzami
Siatka rastrowa półprzepływowa MaxFlo+ od Cheshire Anilox Technology pozwala, by farba przepływała w kanale przez powierzchnię rastra, zmniejszając nagromadzenie farby zebranej za listwą i tym samym redukując ciśnienie wywierane na listwę.
Zmiana specyfikacji siatki rastrowej z zamkniętych kałamarzyków na kanałowy eliminuje plucie UV w większości przypadków.
Chlapanie farb UV jest powszechnym problemem wśród producentów etykiet UV, ale można nim z powodzeniem zarządzać nie tylko poprzez przestrzeganie dobrych praktyk obsługi i organizacji pracy, ale też przez dobór odpowiedniego aniloksa. Pracuj ze swoimi dostawcami aniloksów, farb i listew, by określić najlepszy system, który działa dla ciebie, by zminimalizować możliwość chlapania farb UV.
Efekt chlapania farb UV widoczny na aniloksie
Jeśli szukasz gotowej recepty na Twój druk i wyeliminowanie zjawiska chlapania farb UV – skontaktuj się z nami. Prześlemy Ci gotowy raport, w którym opisaliśmy występowanie zjawiska w różnych konfiguracjach farba-rakla-aniloks. Jest to materiał, który da Ci wszystkie dane do wdrożenia u siebie w drukarni w celu wyeliminowania problemu spitting’u. A jeśli chcesz, żeby Doradca Graw przyjechał do Twojej drukarni i zrobił to za Ciebie – również zapraszamy do kontaktu.
Zespół Graw